اصول دین در پرتو کلام معصومین علیهم السلام
( 4 اردیبهشت 96 )
گیلانیان : آیت الله زین العابدین قربانی کتب اصول دین در پرتو کلام معصومین علیهم السلام را با موضوع : شیعه ـ اصول دین ـ احادیث شیعه در قطع وزیر و 384 صفحه نوشت که در سال 1396 برای بار دوم توسط انتشارات سلار منتشر شد .
نویسنده در مقدمه این کتاب می نویسد : از دیرباز، دانشمندان اسلامی، جهت تحکیم پایههای دین، فراخور تخصّص و مهارت خود، کتابهایی پیرامون اصول و معارف دین، به رشتۀ تحریر درآوردهاند که بحق از ذخایر فرهنگی ما به شمار میروند.
ولی از آنجا که شناخت اصول و معارف دین، لازم است از روی عقل و استدلال علمی تحصیل گردد و تقلید و تعبّد در آن پذیرفته نیست، از اینرو کمتر دیده شده که دانشمند مسلمانی آن را براساس احادیث اسلامی مورد بررسی قرار دهد، چرا که تا اصل توحید و نبوت و امامت و ... ثابت نشود، محلی برای دلیل نقلی باقی نمیماند و چنین کاری مستلزم «دور» است امّا اینجانب به جهات زیر مصّمم گردید که «اصول دین» را «در پرتو کلام معصومین»علیهم السلام مورد بررسی قرار دهد:
1 ـ کتاب و سنت، مشحون به انواع استدلالهای عقلی و علمی است و بررسی اصول دین در پرتو کلام خدا و معصومین، عقلی و علمی بودن کتاب و سنت را از یکسو و پیشگامی معصومین و پیشوایان دین را از سوی دیگر نشان خواهد داد و چهرۀ این بزرگواران را بیش از پیش، آشکار خواهد ساخت.
2 ـ این کار، در مقام مقایسه با مذاهب دیگر، به خوبی غنای مکتب تشیع را به نمایش خواهد گذاشت.
3 ـ برای معتقدین به دین، استدلال به کتاب و سنت، اطمینانبخشتر است چرا که استدلالهای علمی و فلسفی و کلامی برحسب تکامل این علوم، چهبسا مورد تردید قرار میگیرد و از «حَیِزّ» اعتبار ساقط میگردد، ولی نظر به اینکه دانش معصومین علیهم السلام به جهت ویژگی عصمتی که دارند، همواره واقعگر است و هیچگاه با پیشرفت و تکامل علوم، مورد تردید قرار نگرفته ارزش واقعی خود را از دست نخواهد داد.
4 ـ این کار، خود، یک نوع تلاش در راه توسعه «فقه الحدیث» است که همواره مورد توجه حوزههای علمیه محافل دینی بوده و اکنون نیز در دانشگاهها به عنوان یک درس قابل توجه مطرح است و میتواند خلایی را در این رابطه پر نماید.
با توجه به جهات یاد شده، در این کتاب، سه حدیث، در مورد خداشناسی و توحید و عدل و یک حدیث در مورد نبوت، و یک حدیث در مورد امامت، و یک حدیث در مورد معاد به عنوان محور مباحث اصول دین انتخاب، آنگاه اصول پنجگانه دین ـ توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد ـ ضمن این شش حدیث مورد بررسی قرار گرفت.